Maskeler

Cumhuriyet kelimesi Arapça kökten 18. yüzyılda Osmanlı Türkçesinde türetilmiş bir isimdir. Arapça cumhur kökü “bir araya toplanma, topluluk oluşturma”, bu kökten türeyen cumhūr ise “cemiyet, toplum, kamu” anlamına gelir. 18. yüzyıl Avrupa’sında monarşi ile yönetilmeyen Hollanda, İsviçre (ve 1789 Devrimi sonrasında Fransa) gibi ülkeleri tanımlayan Latince respublica ile Fransızca  république kelimesinin Türkçe çevirisi olarak benimsenmiştir. Latince  res publica klâsik kullanımda “kamusal olan” anlamındadır. Bir topluluğa onların birleştirmek suretiyle halk olma özelliğini kazandıran, kamusal nesne anlamına gelir. Bu hal monarşiye karşı, devlet başkanının halk tarafından seçildiği ve halk iradesince meşrulaştırıldığı devlet şekli anlamında kullanılmıştır.

Biyolojiye göre aşk tüm hayvan ve insanlarda olması gereken ve yaşamın devam etmesi için önemli olan duygudur. Aslında hayvanların çoğu aşk yaşamazlar. Aşk genel olarak memelilerde görülür. Şehvet ve cazibe aşkı oluşturan önemli öğelerdir. Şehvet cinsel istek duygusudur. Romantik ve erotik ortamlarda bu duygu açığa çıkar ve vücutta birçok değişime neden olur. Şehvet cinsel arzuyu oluşturan ve çiftleşmeyi sağlayan aynı zamanda insanlarda bir takım kimyasalların salgılanmasına neden olur. Testosteron ve östrojen şehvet sonucu salgılanması artan hormonlardır. Son yıllarda yapılan çalışmalarda nörobilim âşık insanların beyinlerinde gerçekleşen olayları incelemeye başladı. Aşık olan birinin beyninde feromon ve tiroksin salgısının arttığı gözlenmiş norepinefrin ve serotonin salgısının da âşık olan kişide tuhaf davranışlara sebep olduğu açıklanmıştır. Bu salgıların beyni uyaran dopamini arttırdığı ve dopamin beyin uyarıcısının ise genelde uyuşturucu kullananlarla aynı oranda arttığı gözlenmiştir. Dopamin‘in fazla uyarılması her ne kadar keyif verse de yan etkileri kaçınılmazdır. Bunlar: kalp hızının artışı, kan basıncında yükseliş, iştah kaybı, uykusuzluk, heyecanı tetiklediği gözlemlenmiştir. Kalp hızının aşırı artışı kalp krizine neden olabilir. Fakat bu kalp hızının aşırı artışı gençlerde değil de genellikle yaşlılarda ölüme neden olmaktadır. Aşk’ın yok olması var olmasından daha tehlikelidir. Bir aşkın bitişi intiharlara neden olabilir. Bunun nedeni aşkın bitmesi ile oluşan üzüntü sonucu norepinefrin salgısı artar. Norepinefrin vücuttaki sinirleri besler. Aynı zamanda kalp hızı üzerinde önemli bir etkisi vardır. Eğer bu salgı fazla artarsa aşırı sinirlenme, öfke, sebepsiz yere ağlama krizleri, kalp çarpıntısı görülebilir. Enzo Emanuele aşk acılarının aşırı norepinefrin salgısı sonucu sinir büyüme faktörünü (NGF) arttırdığını bunun ise beyindeki sinirlere zarar verebileceğini söyler. Bu yüzden çoğu roman ve dizilerde aşk için ölen insanlar vurgulanır, çünkü aşk için ölen veya intihar eden insanların sayısı da az değildir.

Çocuklarımızla birlikte geçirdiğimiz kesintisiz en uzun zaman dilimiydi belki de bu salgın dönemi. Çorbada bizim de tuzumuz olsun, güzel yüzleri hep gülsün istedik biz de…

Uzay, Dünyanın atmosferi dışında ve diğer gök cisimleri arasında yer alan; gök cisimleri hariç, evrenin geri kalan kısmındaki sonsuz olduğu düşünülen boşluğa verilen isimdir. Atmosfer ile uzay arasında kesin bir sınır bulunmamaktadır, fakat Dünya’nın atmosferi yukarı doğru çıkıldıkça incelmektedir. Ortalama sıcaklığı -271 °C, mutlak sıfır noktası ise -274 santigrat derecedir. Uzayda milyarlarca galaksi bulunduğu tahmin edilmektedir. Bu tahmini galaksilerin içinde tahminen milyonlarca yıldız sistemi, gezegen ve asteroit bulunmaktadır. Fizikçi Carl Sagan’ın kitabı “Kozmos”ta yazdığı üzere evrende bulunan atom sayısı 1088 kadardır. Bu sayı (on oktovigintilyon) evrensel atom sabiti olarak da adlandırılmaktadır.

‘’yol, iki yer arası değildir-

yer, iki yol arasıdır.

yola çıkan kişi, 

bir yerden kalkıp bir yere ulaşmağa çalışan değildir-

yolu yürüyendir.

yer görelidir; mutlak olan yoldur.

-ya da yürümek…’’ 

Oruç Aruoba